Dlaczego ludzie jeżdżą po alkoholu? Psychologiczna analiza błędnych decyzji

Jazda po alkoholu to jedno z najpoważniejszych wykroczeń drogowych, które może prowadzić do tragicznych konsekwencji. Wielu kierowców wie, że picie i prowadzenie pojazdu to niebezpieczna kombinacja, a mimo to wciąż decydują się na takie działanie. Co sprawia, że ktoś, mimo świadomości ryzyka, wsiada za kierownicę po spożyciu alkoholu? Z perspektywy psychologii transportu możemy wskazać kilka kluczowych mechanizmów, które wyjaśniają to zjawisko.

Tutaj: Konsultacja dla Ciebie

1. Błędna ocena własnych możliwości – iluzja kontroli

Jednym z najczęstszych psychologicznych mechanizmów, które wpływają na decyzję o jeździe po alkoholu, jest iluzja kontroli. To poczucie, że mimo spożycia alkoholu, kierowca wciąż jest w stanie kontrolować pojazd i reagować na zmieniające się warunki drogowe. Może to wynikać z wcześniejszych doświadczeń, kiedy po alkoholu nie zauważyliśmy od razu pogorszenia swoich zdolności motorycznych, a decyzja o jeździe była „uzasadniona” przez poczucie pewności siebie. Często pojawia się przekonanie, że „wciąż czuję się dobrze” lub „będę jechał ostrożnie”.

Niestety, alkohol wpływa na naszą zdolność oceny sytuacji i reakcję na bodźce

zewnętrzne, nawet jeśli tego od razu nie czujemy.

2. Zaniedbanie ryzyka – myślenie typu „to mi się nie przytrafi”

Innym mechanizmem psychologicznym, który prowadzi do jazdy po alkoholu, jest

zaniedbanie ryzyka. Zjawisko to polega na bagatelizowaniu potencjalnych konsekwencji niebezpiecznych działań, takich jak jazda po alkoholu. Badania pokazują, że osoby podejmujące ryzykowne decyzje często zakładają, że takie rzeczy jak np. wypadek nie zdarzają się im, mimo że mają pełną świadomość, że są niebezpieczne. „Wiele razy jeździłem po alkoholu i nic się nie stało” – to myślenie, które usprawiedliwia takie decyzje. Często nie zdajemy sobie sprawy, że za każdym razem ryzykujemy nie tylko swoje życie, ale i życie innych uczestników ruchu drogowego. To wyparcie ryzyka może prowadzić do przekonania, że „to się nie wydarzy” lub „ja mam kontrolę nad sytuacją”.

3. Presja społeczna i normy grupowe

Nie mniej ważnym czynnikiem jest presja społeczna oraz wpływ innych ludzi. W wielu przypadkach osoby podejmujące decyzję o jeździe po alkoholu poddają się

oczekiwaniom otoczenia. Może to być grupowe przekonanie, że „wszyscy tak robią”, że„nie wypada zostać w domu” lub „to tylko 2 piwa, nie ma dramatu”. W takich sytuacjach często działają mechanizmy konformizmu, czyli chęć dopasowania się do grupy, co może prowadzić do ryzykownych decyzji. Warto dodać, że osoby, które mają mniejsze poczucie własnej wartości, mogą być bardziej podatne na taką presję i łatwiej decydować się na kompromisy, co skutkuje nieodpowiedzialnym zachowaniem.

4. Brak odpowiedzialności za konsekwencje – myślenie krótkoterminowe

Wiele osób, które prowadzą pojazdy po alkoholu, nie zastanawia się nad

długoterminowymi konsekwencjami swoich działań. Mogą być pod wpływem impulsu lub chęci szybkiego dotarcia do celu. Często w takich sytuacjach brakuje refleksji nad tym, co może się wydarzyć, jeśli coś pójdzie nie tak. W takich chwilach działa myślenie krótkoterminowe, w którym liczy się tylko „teraz” – szybka decyzja, szybki cel, a ewentualne konsekwencje są ignorowane.

Z psychologicznego punktu widzenia jest to także wynik niskiej odporności na stres – osoby o słabszej odporności emocjonalnej mogą ulegać impulsom i decyzjom, które z pozoru są logiczne, ale w rzeczywistości stanowią ogromne ryzyko.

5. Ucieczka od emocji i stresu

Często osoby podejmujące decyzję o jeździe po alkoholu robią to w stanie, w którym chcą uniknąć odczuwania emocji lub problemów. Alkohol działa jako środek tłumiący, zmniejszający stres, lęk czy smutek. Prowadzenie pojazdu w takim stanie może być formą ucieczki od rzeczywistości – chęcią „przełamania” złego nastroju lub ucieczki przed problemami. Niestety, w tym przypadku pojazd staje się narzędziem, które wcale nie pomaga w rozwiązaniu problemów, a tylko zwiększa ryzyko niebezpiecznych sytuacji.

Co możemy zrobić?

"Zrób to raz, a dobrze"!

Zrozumienie, dlaczego ludzie jeżdżą po alkoholu, jest kluczowe w pracy psychologa transportu. Pomaga to nie tylko w przygotowaniu do badania MPU, ale także w prewencji. Samoświadomość i otwartość na pomoc psychologiczną są kluczowe w procesie odzyskiwania uprawnień do prowadzenia pojazdów.

Dzięki pracy nad zmianą postaw, emocji oraz mechanizmów obronnych, możemy

pomóc osobom, które znalazły się w tej trudnej sytuacji, lepiej zrozumieć swoje decyzje iwypracować zdrowe, odpowiedzialne podejście do prowadzenia pojazdów. To nie tylko kwestia bezpieczeństwa na drodze, ale również odpowiedzialności za siebie i innych.

Podsumowanie

Jazda po alkoholu to nie tylko kwestia złamanych przepisów – to również wynik

psychologicznych mechanizmów, które warto zrozumieć, by móc je zmienić. Każdy, kto chce odzyskać swoje prawo jazdy, musi przejść przez proces refleksji i szczerego podejścia do siebie. MPU nie jest karą, ale możliwością na zmianę – nie tylko w kontekście technicznym, ale przede wszystkim psychologicznym i to właśnie zmiana nawyków powinna być głównym celem przyświecającym osobom podchodzącym do badania MPU.

Potrzebujesz zrobić badanie MPU?

Zapraszam na moje bezpłatną rozmowę:

Tutaj: Konsultacja dla Ciebie

Autor tekstu: Mgr Katarzyna Iftemie